Jaskółka dymówka, ciekawostki i ilustracje

Jaskółka Dymówka
Hirundo rustica

Jaskółka dymówka to ptak od lat towarzyszący człowiekowi, choć niezwykle nieuchwytny. Jaskółki są przez wszystkich lubiane, powszechnie znane. Zajmują w polskiej kulturze i świadomości bardzo silne i wysokie miejsce. Wysokie jak ich loty. Zapraszam na kilka ciekawostek, rysunków i ilustracji Jaskółek dymówek. 

Jaskółki dymówki, siedzące ilustracja akwarelowa

Wygląd jaskółki dymówki

Elegancki czarno-biały frak, metalicznie-niebiesko mieniący się w słońcu oraz czerwone podgardle, to znak rozpoznawczy jaskółki. Dymówka na tle innych jaskółek, wyróżnia się także, silnie wydłużonymi skrajnymi sterówkami. Po nich można rozróżnić samca od samicy - u samca są dużo dłuższe. Im bardziej okazałe tym atrakcyjniejsze dla samiczek. 

Skąd nazwa Jaskółki Dymówki?

Łacińska nazwa Hirundo oznacza po prostu jaskółkę, natomiast rustica oznacza: wiejska (jak styl rustykalny) - co wiąże się z silnym związkiem jaskółki dymówki z wiejską zabudową. Polska nazwa niewątpliwie wzięła się od kółek jakie zatacza ten szybki ptaszek. Dymówka natomiast najprawdopodobniej od czarnej jak sadza barwy grzbietu i skrzydeł. Po angielsku Jaskółka Dymówka to Barn Swallow, niemiecku Rauchschwalbe a po francusku Hirondelle rustique.

Jaskółki dymówki w locie, karolina kijak ilustracje przyrody  

Występowanie Jaskółek

W Polsce Jaskółki są na szczęście bardzo licznymi mieszkankami wsi i podmiejskich terenów. Przylatuje w kwietniu a odlatuje we wrześniu na zimowanie w Afryce. Jest pewne, że wybierając się pod miasto lub na wieś spotkamy dymówkę i nie trzeba się zbytnio wysilać, by ją wypatrzeć. Choć w locie są prawie nieuchwytne dla lornetki czy aparatu fotograficznego, to lubiąc przesiadywać na liniach elektrycznych, dając nam okazję do spokojnego podziwiania.

siedząca jaskółka dymówkajaskółka dymówka karolina kijak

Jak wygląda gniazdo i jajo Jaskółki Dymówki?

Gniazdo jaskółki dymówki zapewne bardzo wielu osobom przypomina dziecięce wakacje na wsi. Jaskółki po złączeniu się w parę, wspólnie zbierają glinkę i słomki budując półkoliste gniazdo przyklejone do ściany. Najcześciej zlokalizowane jest na styku z sufitem lub pod okapem zabudowań gospodarczych. Wewnątrz wyściełają je miękkimi piórkami i przystępują do lęgu. Do takiego gniazda jaskółki potrafią przylatywać co sezon przez wiele lat. Jajo Dymówki jest bardziej stożkowate niż klasyczne jajeczka i jednolicie białe. Po wykluciu pisklęta jaskółki przesiadują w gnieździe, karmione przez oboje rodziców przez około 3 tygodnie.

gniazdo jaskółki dymówki z pisklętami

Akwarelowa ilustracja jaskółki i jej piskląt z gry planszowej "Łąka" we współpracy z wyd. Rebel 

Znalezione pióro Jaskółki

Gdy znajdziemy sztywne, długie i bardzo wąskie pióro w ciemnych barwach, nasze podejrzenie spokojnie może paść na lotkę (pióro ze skrzydła) jaskółki. Ze sterówką (piórem ogona) sprawa jest bardziej oczywista - poza wąskimi proporcjami posiada białą plamkę na środku. 

 Czym żywi się Jaskółka Dymówka?

Jaskółka to nasz sprzymierzeniec w redukcji komarów i uciążliwych muszek. Chwyta je w locie, wykonując czasem efektowne ewolucje. Ciekawym zjawiskiem jest szybująca jaskółka tuż nad lustrem wody a nawet zbierającej w błyskawicznym locie drobne owady z tafli stawu takie jak jętki czy nartniki. Przed zachodem słońca  to szczególnie relaksujący widok. 

jaskółki w szkicowniku, karolina kijak 

Jaskółka Dymówka w locie

Można powiedzieć, że jaskółki większość życia spędzają w superszybkim locie. Pożywiają się, relaksuja, bawią, popisują przed partnerką i wykonują inne czynności pewnie jeszcze nie odkryte przez naukowców. Dobre, precyzyjne zdjęcie jaskółki w locie świadczy o wysokim poziomie fotografa, gdyż jest to szalenie trudne zadanie. Na szczęście można również nauczyć się je rysować i próbować przenieść na papier jaskółcze ewolucje.

jaskółki w locie, ptaki w locie karolina kijak

 

Jakie dźwięki wydaje Jaskółka.

Jaskółka Dymówka miękko świergocze, szczególnie siedząc na płotku czy liniach elektrycznych. Świergot czasem przerywany jest nieco zgrzytliwym: czrczrczr

Ciekawe zachowania i obserwowanie Jaskółek

Pod koniec sierpnia, przygotowujące się do odlotu, jaskółki zbijają się w ogromne, intensywnie latające stada. W wilgotny dzień latając nisko, przy tak dużych ilościach robią piorunujące wrażenie. Samice dymówek oceniają samce po okazałych „wąsach” ogonowych. Im dłuższe tym lepiej, choć nie tylko. Perfekcyjne samiczki oceniają także ich symetryczność. Asymetria długich skrajnych sterówek samca jaskółki dymówki znacznie obniża notowania w oczach potencjalnej partnerki. jaskółka w locie karoliny kijak

Symbolika Jaskółki

Jaskółka jest powszechnie znana zwiastunką wiosny. Ta symbolika jest mocno zakorzeniona i utrwalała się już od starożytnej Grecji, gdzie jaskółka pojawiała się w licznych pieśniach i była atrybutem bogini miłości Afrodyty.

Od starożytności, znane było również przysłowie „Jedna jaskółka wiosny nie czyni”, wywodzące się z bajki Ezopa „Młody utracjusz i jaskółka” często przytaczane przez Arystotelesa w naukach.  

W średniowieczu powracająca co roku jasełka również uważana była za symbol wiosny i zmartwychwstania.

Ważne miejsce w symbolice ma gniazdo jaskółki. Niegdyś w Polsce wierzono, że zniszczenie gniazda jaskółki w okresie wiosny i lata ściągnie na dana osobę nieszczęście.

lecąca jaskółka dymówka

Pozostałe ciekawostki o Jaskółkach

Jaskółka zamieszkuje wszystkie kontynenty, poza Antarktydą.

Jaskółcze ziele (glistnik) - według legendy jaskółki otwierają swoim pisklętom oczy sokiem z rozgniecionego jaskółczego ziela.

Gdzie zimuje Jaskółka według starych wierzeń: W bardzo wielu kulturach jaskółka symbolizuje wiosnę to jasne. Ale ciekawe jest w jaki sposób wyobrażano sobie zimowanie tego ptaka. W Starożytnej Grecji wierzono, że po odlocie na południe, zrzucają pióra i zimują na skałach. W legendach Chińskich z kolei sadzono, że jaskółka zimuje w morzu we wnętrzu muszli.

Jaskółki Dymówki wiążą się w pary na całe życie i są bardzo odważne w bronieniu gniazda i piskląt. Częstym widokiem w obrębie gospodarstwa jest nękanie podchodzącego w pobliże gniazd kota. Jaskółka pikuje z góry wprost na kota lub kunę w ostatniej chwili robiąc zwrot, co odstrasza intruza. 

Jaskółka Dymówka na szczęście nie jest gatunkiem zagrożonym ale na terenie Polski jest objęta ścisłą ochroną gatunkową.

Tekst i ilustracje:
Karolina Kijak-Dzikońska
Artystka, ilustratorka i birdwatcherka
instagram: @karolinakijak 
 
gniazdo jaskółki dymówki z pisklętami
do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper.pl